अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) दार्चुलाको आयोजनामा नेपाल मानव अधिकार वर्ष पुस्तक सन् २०२४ प्रकाशन पूर्व अर्धवार्षिक समीक्षा कार्यक्रम असार १२ गते सदरमुकाम खलंगामा सम्पन्न भएको छ । सन् २०२३ को जनवरी देखि जुनसम्म छ महिनाको अवधिमा संकलन गरिएका घट्नाहरुको बारेमा सरोकारवालाहरुबीच अर्धबार्षिक समीक्षा गरिएको हो ।
जिल्लामा संकलन गरिएका मानव अधिकार उल्लंघन र ज्यादतीका घटनाहरुको बारेमा सरोकारवालाहरुको सुझाव संकलनको लागि समीक्षा गरिएको हो । दार्चुलाका निमित्त प्रमुख जिल्ला अधिकारी प्रदीपसिह धामीको प्रमुख आतिथ्यमा भएको कार्यक्रममा जिल्लाको मानव अधिकारको अवस्था विषयक प्रतिवेदन इन्सेक जिल्ला प्रतिनिधि नरेन्द्रसिह कार्कीले प्रस्तुत गरे ।
कार्यक्रममा इन्सेक प्रतिनिधि कार्कीले छ महिनाको अवधिमा जिल्लामा ३४ घट्ना अभिलेखीकरण भएको जानकारी गराउनुभयो । इन्सेकको अभिलेख अनुसार जिल्लामा ५ वटा बलात्कार, २८ वटा घरेलु हिंसा, तथा एक वटा बहुविवाहको घट्ना अभिलेख गरिएको छ । यस्तै आर्थिक सामाजिक तथा सांस्कृति अधिकार र स्वास्थ्य अधिकारको एक–एक घटना अभिलेखीकरण गरिएको छ ।
कार्यक्रममा बोल्दै निमित्त प्रमुख जिल्ला अधिकारी धामीले मानव अधिकारको संरक्षण र सम्बद्र्धनमा राज्यलाई झकझक्याउन इन्सेकले विगतदेखि भूमिका खेल्दै आएको बताए । उनले भने ‘जिल्लामा इन्सेकले जिल्लाको मानव अधिकारको अवस्था अभिलेखीकरण र वकालतमार्फत सम्बन्धित निकायको ध्यानाकर्षण गराउन महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ ।’ इन्सेकले गर्ने काममा जिल्लास्थित सरोकारवाला निकायहरुले पनि सहयोग गर्नुपर्ने उहाँले धारणा राखे ।
महिला मानव अधिकारकर्मी गौरी बडालले अहिले पनि महिलाहरु जिल्लामा पीडित हुने संख्या बढेको भन्दै महिलाको सुरक्षामा विशेष भूमिका खेल्न सरोकारवालाहरुलाई आग्रह गरिन । अहिले नौ वटै स्थानीय तहमा न्यायिक समिति हुँदाहुँदै पनि महिलासम्बन्धी अधिकांश घट्ना जिल्लामै आउने गरेका छन् ।
जिल्ला प्रहरी प्रमुख डिएसपी तर्कराज पाण्डेले मानवअधिकारको सवालमा सुरक्षा निकाय सम्वेदनशील रहेको बताए । प्रहरीमा आउने मुद्धाको सवालमा प्रहरीले निष्पक्ष भएर काम गर्दै आएको उल्लेख गरे ।
शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाई प्रमुख जयराज पन्तले यो वर्ष जिल्लामा बालअधिकारका घट्ना बढेको प्रति चिन्ता व्यक्त गरे । विभिन्न कारणले बालबालिकाको मृत्यु भइरहेका छन् । यो निकै चिन्ताको विषय हो, उनले भने ।
